نقد و بررسی بازی Builders of Greece

شروع درخشان ولی نامید کننده.  این جمله به تنهایی می تواند حق توصیف را برای Builders of Greece  ادا کند. بازی که توانسته در خیلی از محک های تراز استاندارد بازی های استراتژی شهرسازی در ظاهر موفق بیرون بیایید اما عدم توجه به حواشی و ظرافت کار در آن، تمامی ارزش گیم پلی را کم کرده.

بازی از یک جزیره خالی از سکنه در میان دریای مدیترانه آغاز می شود و شما باید یک شهر یا به اصطلاح خود بازی polis را از هیچ ساخته، آن را توسعه داده و پایدار نگه دارید. شما با قرار دادن مرکز شهر خود که بنایی به نام Agora ست، در داخل جزیره شهر خود را تاسیس می کنید و با ساختن خانه ها جمعیت را سکونت می دهید. هر خانه به شما میزانی مالیات می دهد که باید آن را صرف ایجاد امکانات شهری بکنید. ساخت و ساز هر بنا پیش نیاز منابع بخصوص خود است که باید با احداث سازه هایی مخصوص برای هر منبع در موقعیت و جای مناسب از آن بهره ببرید. از این برهه به بعد یکی از کلیدی ترین سیستم ها و مکانیک های بازی که جالب و قابل اهمیت است بر می خوریم و آنهم سیستم لجستیک بازی است.

هر منبع یا محصول بعد از استخراج به مرکز شهر برده می شود تا ذخیره شود و از همان محدوده شروع توزیع، به کاربر بعدی آن محصول تحویل داده شود. فاصله  و نوع قرار گیری سازه ها نه تنها در کیفیت تولید تاثیر می گذارد بلکه آن را امری حیاتی برای چرخه ساخت و تولید شهر می کند.  مثلا در نزدیکی ساحل کارگاهی برای تخلیه خاک رس می سازید، کارگر ها خاک استخراج شده را بر روی گاری بار می زنند و به مرکز شهر می برند، کارگاه ساخت سرامیک و کاشی که نیاز به این خاک رس دارد باید به مرکز شهر سر بزند تا این ماده را برای تولید سرامیک تهیه کند. حال اگر فاصله میان این دو کارگاه از مرکز شهر دور باشد، وقت زیادی که می تواند صرف تولید محصولات بشود صرف حمل و جا بجایی می شود. اما حتی گاهی از اوقات شما نمی توانید فاصله مناسب را از مرکز شهر درست کنید چون منابع مورد نیاز از شهر بشدت دور تر خواهند بود.

در این شرایط شما می تواند از بازارچه (Market place) یا انبارخانه (warehouse) استفاده کنید تا بجای مرکز شهر به آنجا برده شود اما فراموش نکنید هزینه نگه داری از این انبار ها و بازارچه ها بشدت بالا بوده و نمی توان آن ها را اسپم داد. نکته جالب که مانند یک چاقوی دو لبه برای این مکانیزم عمل می کند این است که مصرف کننده و تولید کننده باید حتما از یک انبار، بازارچه یا مرکز شهر استفاده کنند، در غیر این صورت نمی‌تواند چرخه عرضه و توزیع را به وجود آورد. این نکته از این نظر مثبت است که گیم پلی را برای پلیر ها جذاب تر و چالشی تر می کند اما از این نقطه نظر که منطق بازی ممکن است زیر سوال برود هم منفی می شود.

از سیستم شهر سازی و لجستیک تامین و توزیع بگذریم به تنوع قابل توجه المان های مختلف در بازی می رسیم، به طور مثال شما صرفا قرار نیست به چند منبع محدود مانند سنگ و چوب و پول وابسته باشید و با گذر زمان بازی شما، منابع جدید هم نقش خود را در گیم پلی پیدا می کنند. جدای از تنوع منابع، سازه ها  نیز از تنوع بالا چه در آپگرید و یا چه در تعداد را دارند که نقش هر یک از آن ها با دیگری متفاوت  اما تا حدودی وابسته است. نکته قابل توجه در این تنوع، وقتی به یک امتیاز برتر تبدیل می شود که ما آن را بازی های دیگر مقایسه بکنیم. در گیم هایی که در برهه و محدوده یونان باستان قرار می گیرند، بخاطر محدودیت های تاریخی در تنگنا برای ایجاد این نوع تنوع می گردند اما Builders of Greece از این چالش موفق بیرون آمده.

سیستم ریسرچ بازی هم توانسته مکمل هیبریدی خوبی برای دو مکانیزم قبلی بازی ایجاد کند و در تکمیل روند شهر سازی برای بازیکنان چالش ها و قابلیت های جدید را درست کند.

بازی می توانست از این ها هم فرا تر برود اما نکات مثبت گیم پلی در همین جا تمام می شوند؛ آنهم به معنای واقعی کلمه. شما در بازی با بحران های ناگهانی مانند بیماری یا حملات مهاجمان رو برو خواهید شد که هیچ کدام حتی برای شما اهمیت چندانی پیدا نخواهند کرد. به قطع می توان گفت تنها چیزی که ممکن است شما را در پرسه بازی نگران بکند مالیاتی است که جمع آوری می کنید که شاید نتواند برای هزینه های نگهداری شهر کافی باشد. این را هم جالب است بدانید که میزان مالیات بر شادی و مردم فقط تاثیر عددی می گذارد و شما هیچ تاثیر محسوسی از نارضایتی در شهر حس نخواهید کرد که بر روی گیم پلی تاثیر بگذارد.

بازی دشمنانی را برای شما هر از چند گاهی می فرستد که باید جلوی آنها را بگیرید، آن هم با ارتشی که کوچکترین کنترلی بر روی آن دارید. تنها کاری که می توانید در حق این سرباز ها انجام دهید این است که به آنها بگویید کجا بروند. همین!!! اگر هم نتوانستید جلوی مهاجمان را بگیرید هم ایرادی ندارد؛ مهاجمان بدون آسیب به شهر فقط کمی از پول و منابع شما را بر می دارند و می‌روند. ضعف طراحی بازی در این قسمت حتی می تواند پلیر را به سمت عدم ساخت سرباز سوق دهد زیرا هزینه نگهدار سربازان بشدت بالا رفته و بار اضافی بر روی درآمد پلیر بگذارد در حالی که مهاجمان به آن صورت ضرر نخواهند زد.

این طور به نظر می رسد که سازندگان بازی می خواستند سیستم مبارزه و مقابله با مهاجمان را در بازی پیاده کنند اما نتوانسته اند آن را بهبود و توسعه دهند. این را می توان از اینجا فهمید که تمامی قابلیت های جنگی و رزمی بازی در ابتدایی ترین حالت خود است.

نکته عجیب  و قابل ذکر این است بازی دو حالت سناریو و سند باکس را داراست  که هیچ تفاوتی با هم ندارند و تنها تفاوت آن در این است که در سناریو کمی بیشتر ورّاجی می شود. در حالت سناریو یک حالت راهنما طور برای شما قرار داده می شود که حقیقتاً کمک چندانی به روند یادگیری بازی نمی‌کند و صرفا بار صحبت اضافه را بر دوش خود می کشد. اگر این حالت راهنمایی و داستان سرایی سناریو را بگیریم، هیچ تفاوتی بین سند باکس و سناریو وجود ندارد. هیچ!! همان منابع، همان نقشه، همان نقطه شروع و حتی همان ایونت ها و چالش ها.

از ایراد های دیگر بازی می توان به عدم احساس به حساسیت منابع بیان کرد؛ اما منظور ما دقیقا چیست. همانطور که گفتیم منابع گوناگونی در داخل بازی وجود دارد و هر کدام به مقداری تولید و مصرف می شوند. سازندگان می توانستند نرخ و حد استاندارد تولید مصرف را به بازیکن نشان دهند و جزئیات آن را در مشخصات منابع توضیح دهند اما صرفا به یک عدد که نشان دهنده تعداد موجود است بسنده کردند و در نهایت اطلاعات رشد جمعیت، موجودی منابع و شادی شهروندان را در قالب چند نمودار بی محتوا که هیچ اطلاعات مفید ندارند در اختیار پلیر قرار می‌دهند. مشکل این کمبود داده ها وقتی مشخص می شود که پلیر بار ها با کمبود منابع در میان گیم پلی مواجه می شود بدون اینکه از آن آگاه باشد.

سیستم تجارت بازی هم خیلی کمتر از انتظارات عمل کرده. شاید یک سیستم بی ایراد و معمولی باشد ولی بشدت معمولی ست. به طور مثال می توانستند ترکیبی از تجارت با چند شهر یا منطقه دیگر را قرار بدهند که هر کدام کالا های متفاوتی بفروشند و نیاز های متفاوتی داشته باشند که همین باعث ایجاد تفاوت قیمت ها و نوع تجارت کالا ها می شد اما تنها به یک تجارت معمولی و فقط خرید و فروش ساده که همان هم کمی بد قلق است را به ما ارائه داده.

صحبت از بد قلقی شد، UI بازی بشدت نچسب است. عدم وجود هات کی ها، عدم وجود میانبر های اطلاعاتی و یا گزارشی مناسب، عدم وجود رابط کاربری مناسب، عدم وجود مینی مپ کاربردی و… هزار یک کمبود دیگر دست به دست هم دادند تا یکی از کچل ترین UI هایی که در تاریخ بازی های استراتژیک را دیده‌اید را تجربه کنید. جدای از کمبود حتی کاربرد زیادی هم ندارند. مثلا مینی مپ بازی صرفا به شما می گوید که کجا از نقشه زل زده‌اید اما از طریق همان مینی مپ نمی‌توانید روی مپ خود بازی میانبر زده و کلیک کنید. از دیگر بد قلقی های بازی می توان دوربین و زاویه ان گفت که به ناخوشایند ترین شیوه ممکن جابجا می شود. موشن بلر بازی در گرافیک بالا بشدت آزار دهنده می شود. و اگر گرافیک را پایین بیاورید بشدت خشک حرکت می کند. انگار زاویه دید شما بجای حرکت روی دوربین دیگری سوییچ می شود.

روند گذر بازی از دیگر نقاط ضعف است که جدای از بد قلقی بشدت کند است. روند گذر بازی به حدی کند است که شما همیشه روی حداکثر سرعت قرار می دهید تا بتوانید سرعت فعالیت بازی را بالا ببرید که همان هم کافی نیست.

ایراد محیطی هم به بازی می توان گرفت. تقریبا همه می دانیم که بازی های استراتژیک به مدت و تایم پلی طولانی شهرت دارند، بازی Builders of Greece هم توانایی این را دارد تا ساعت های زیادی شما را سرگرم نگه دارد اما مسئله ای که پیش می آید این است که بازی ترک موسیقی زیادی ندارد و فقط به تعداد بسیار کمی بسنده کرده. موسیقی متن بازی موسیقی زیبا و قشنگی ست اما کم بودن تعداد آن در نهایت موجب کلافه گی شما می شود. این را هم اضافه کنیم بازی از چرخه شب و روز محروم است و نمی‌توان از محیط بازی در مواقعی دیگر مانند طلوع و غروب و شب لذت برد که بیشتر آن را به پای عرضه زود هنگام می گذاریم.

 عرضه زود هنگام بازی شاید باعث بشود که چشمانمان را بر روی باگ ها یا ایراداتی ببندیم ولی حتی برای بازی Early Access  نیز این میزان کمی غیر قابل قبول است. بهینه سازی بازی نیز جای تعریف ندارد و عملا خیلی برای سلامت اعصاب و روان شما مناسب نخواهد بود، کامپیوتر که جای خود دارد. بعضی از مواقع بزرگترین دشمن شما صفحه لودینگ بازی خواهد بود تا شما را به چالش صبر و استقامت فرا بخواند.

در کل بازی ایده و پایه خوبی برای گسترش دارد و اگر تیم سازنده به پشتیبانی از آن ادامه دهند می توان آن را یک بازی استاندارد  در سبک شهر سازی دانست. در نمایش اولیه ما شاهد ایده ها و پتانسیل های قابل توجهی بودیم اما به همان مقدار ایرادات قابل توجهی هم وجود داشت که نمی‌شود منکر آن شد. Builders of Greece برای اینکه به یک بازی استاندارد تبدیل بشود فاصله زیادی دارد و صرفا شاهد ایده های خامی که می توانست برگ برنده این اثر باشد اما به ابتدایی ترین شیوه رها شده اند خواهیم بود.

نقاط ضعف و قوت

سیستم لجستیک شهرسازی استاندارد و چالش برانگیز
تنوع المان های ساخت و ساز، منابع و… با توجهه به محدودیت های تاریخی
تنوع در سیستم ریسرچ
زیبایی بنا ها و ساختمان ها

کمبود های فراوان در رابط کاربری و بد قلقی آن
سیستم جنگی و تجارت بشدت ابتدایی و ساده
اضافه کاری های بیهوده
بهینه نبودن بازی
کم بودن موسیقی متن