نقد و بررسی Crusader Kings III

حکومت سیگورد مار چشم با خونریزی و فتوحات بسیار آغاز شده است. دوستی او با شاه منطقه آپلون یعنی شاه بیورن آیرونساید دو کشور قدرتمند و اصلی اسکاندیناوی یعنی دانمارک و سوئد را تشکیل داده است. درحالیکه در قدم های اول در بازی Crusader kings 3 بازیکن در محیطی پر از شکوه و عظمت قرار می گیرد، ناگهان در سن 45 سالگی سیگورد به جزام مبتلا می شود. تمامی طلا های موجود در خزانه برای استخدام بهترین پزشک خرج می شود، تا اینکه شاه بهبود پیدا می کند اما درمان اون تاوان سنگینی را بر روی دوش سیگورد می اندازد، پادشاه عقیم می گردد. اگر پادشاه قبل از این اتفاق پسری نداشت بازی به طبع بسیار سریع به پایان می رسید. اما نکته مهم و آموزنده در بازی Crusader Kings 3 این است که حکومت ها و قدرت ها می آیند و می روند ولی تامین امنیت آینده خانواده خود چیزی است که از همه بیشتر اهمیت دارد.

مانند نسخه های قبلی بازی، این نسخه نیز به بازیکن اجازه می دهد تا به عنوان هر فرمانروای دلخواهی در یک نقشه عظیم بازی خود را آغاز کند حالا چه بخواهد در سال 867 بازی را شروع کند یا در سال 1066، حتی مکان آغاز نیز دلخواه خواهد بود از ایسلند تا آفریقا و هند قابل انتخاب کردن هستند. بازیکن نه تنها قابلیت انتخاب از بین فرهنگ ها و قوم های مختلف را دارد بلکه می تواند سرنوشت خاندان خود را بدست بگیرد. با شرکت در جنگ های تاریخی و تصمیمات مهم بازیکن می تواند مسیر پیشرفت بازی را تغییر دهد برای مثال بازگرداندن حکومت دانلا و یا باز پس گرفتن حکومت پاپاسی ها به عنوان حاکم اسکاندیناوی ها، از راه های مختلف پیشرفت در بازی می باشند. بازیکن می تواند به هر طریق که می خواهد سرزمین های مختلف را تصرف کند و برای قلمرو خود نام انتخاب کند و بر آن حکومت کند.

کشتی های ما، تبر ها، نیزه ها و شمشیر های ما را هدایت کنید!

در اوایل بازی با هدایت امپراطوری، سرزمین دانمارک مشکوک می شود که جنگی در حال برنامه ریزی شدن است و سربازان و حرکات بازیکن را کنترل می کند پس بازیکن باید به کمک متحدان خود سرزمین ها و جزایر بریتانیایی تحت حکومت خود را حفظ کند. بازی Crusader Kings 3 نسبت به نسخه های قبلی خود در شیوه مبارزات دچار تغییراتی شده است. اهمیت قدرت سربازان بسیار بیشتر شده است مثلا به کارگیری مزدوران تعلیم ندیده در عوض کمانداران، شوالیه ها و سربازان زره پوش می تواند تاثیر بسیار زیادی در نتیجه نبرد و قدرت سپاه بازیکن داشته باشد. برخی مزیت های نسخه قبلی بازی همچنان دیده می شوند یکی از این موارد محاصره شدن توسط نیرو های دشمن است که برتری عددی تقریبا بی فایده می شود درست مانند هنگامی که سربازان دشمن در ارتفاع بالاتری از سربازان خودی قرار گرفته اند. انتخاب استراتژی های نبرد بسیار ساده و به سرعت قابل یادگیری هستند، بازیکن می تواند ارتش های کوچک حریف را قبل از این که به هم بپیوندند و ارتشی بزرگ را تشکیل دهند نابود کند یا رهبر اصلی ارتش حریف را بکشد و بقیه را اسیر کند که با این کار در واقع بازیکن پیروز نبرد خواهد بود. دیگر برای عبور از آب ها نیازی به پرداخت عوارض یا پول نیست، سربازان با رسیدن به آب به طور خودکار وسایل عبور از آب را پیاده سازی می کنند و سوار آن ها می شوند. سرباز ها در نسخه سوم بازی در مکان دلخواه آموزش داده می شوند یعنی دیگر لازم نیست تا بازیکن صبر کند تا افراد عادی از شهر های اطراف جمع آوری شوند. این تغییر باعث شده است تا بازی کمی کمتر واقع گرایانه شود، اما این تغییر بسیار به راحت تر شدن بازی و مدیریت آسان تر ارتش کمک کرده است.

رابط کاربری بازی بسیار بهتر شده است و بازیکن بسیار ساده تر می تواند از عناصر مختلف بازی اطلاعات کسب کند. رنگ بندی محیط بازی بسیار زیبا انتخاب شده و بازیکن دیگر نیاز ندارد تا مانند نسخه دوم بازی خود را برای خواندن متن ها به زحمت بیاندازد؛ همچنین توضیحات بازی بسیار روان تر و ساده تر نوشته شده و بازیکن هنگام یادگیری کاربرد یا اطلاعات موردی جدید در بازی دچار سردرگمی نمی شود. توضیحات کوتاه درباره ابزار ها، راهنمایی های مداوم بازی هنگام سردرگم  شدن بازیکن و دایره المعارف درون بازی که همه اطلاعات مربوط به بازی را درخود داراست بسیار به فهم بازی و راحت تر شدن کار بازیکن کمک می کند. دکمه ای که به عنوان Advice Button در بازی تعبیه شده است در مواقع اضطراری می تواند کمک بزرگی به بازیکن بکند. تمام این موارد در کنار هم باعث می شود که بازیکن بر خلاف بقیه بازی های استراتژیک دچار سردرگمی در یادگیری ساده ترین مسائل بازی نشود.

اما جنگ تنها یک سوی این بازی است. در واقع در کنار جنگ حکومت کردن بر مردم و گرفتن خراج و بدست آوردن طلا بسیار کار مهمی است. اگر قدرت مالی امپراطوری بازیکن پایین باشد به سادگی طعمه حاکمان قدرتمند تر می شود. همچنین اگر بازیکن نتواند حکومت خود را به خوبی اداره کند و طلاها و خراج خود را از دست بدهد متحدان او از او ناراضی خواهند شد. دادن پول به متحدین و مردم آن ها را به شما وفادار می کند. اما زیادی کمک کردن نیز می تواند باعث خیانت آن ها و ایجاد حکومتی مستقل توسط آن ها شود. هر سه حکومت قابل انتخاب در بازی شیوه خاص خود را در تعیین قوانین مالیاتی دارد که بازیکن می تواند نسبت به طرز تفکر مناسب به خود هر یک از آن ها را انتخاب کند. کمک به قبایل کوچکتر می تواند کمک زیادی به شهرت امپراطوری بکند طوری که قبایل اگر با هم متحد شوند ارزش قدرتی بسیار بالایی خواهند داشت. اما فئودال ها در روابط خود با امپراطوری قوانینی تعیین می کنند که قدرت انتخاب بیشتری در آن وجود دارد اما این وجهه که تصمیمات آن ها در اداره امپراطوری دخیل خواهد بود کمی آزار دهنده است. در آخر مالیاتی که بازیکن تعیین میکند با خوشحالی یا نارضایتی مردم در ارتباط است، یعنی هرچه این مالیات کمتر باشد رضایتمندی مردم بیشتر خواهد بود و برعکس این قضیه نیز صادق است.

برای شاد نگه داشتن مراتب پایین تر جامعه بازیکن می تواند طی مراحل مختلف آن ها را به خود نزدیک تر کند، برای مثال می تواند وظایفی به آن ها اعطا کند، یا مردم را عضو شورا کند تا به کمک آن ها قلمرو خود را راحت تر مدیریت کند و یا حتی آن ها را به ازدواج اعضای خانواده خود در آورد. آخرین راه که ازدواج می باشد می تواند قدرت خاندان سلطنتی را تا قرن ها حفظ کند، حتی ازدواج اعضای خانواده با مقامات دیگر حکومت ها یا مقام گرفتن اعضای خانواده در حکومت های دیگر می تواند اتحاد های بسیار قدرتمند و قابل اعتمادی برای بازیکن بوجود بیاورد. همانطور که این بازی حس زندگی واقعی و تصمیم گیری در آن را می دهد در ادامه آن فرزندان بازیکن می توانند به عنوان افرادی بسیار ارزشمند در پیشرفت حکومت کمک کنند و شکوه و عظمت حکومت را بیشتر کنند. ازدواج اعضای خانواده می تواند ارزش های بسیار بالایی داشته باشد برای مثال می تواند حکومتی در نقطه ای بسیار استراتژیک را با حکومت بازیکن متحد کند.

امپراطور ما خوشگذران است، امپراطور ما بسیار پرمشغله است!

یکی از زیبایی های این بازی اینطور است که تمامی پادشاهان و حاکمان شکل و شمایل خاص خود را دارند و هیچکدام برای جلوگیری از گیج شدن بازیکنان شبیه به هم طراحی نشده اند. طراحی های بسیار ریزبینانه مثل کک و مک صورت یا زخم های روی صورت و بدن به خوبی طراحی شده اند. خصوصیات و شخصیت هر کارکتر به طور ساده در دو کلمه بیان شده است، مانند جنتلمن یا خداناباور و تحلیلگر تعدادی از این صفت ها هستند.

بازیکن می تواند کنترل کارکتر ها را از کودکی بدست بگیرد و شخصیت آن ها را شکل دهد. کارکتر نه تنها بر روی شخصیت های دیگر تاثیر می گذارد بلکه باعث تغییر رفتار هایی در آن ها می شود که دوست ندارد. تعدادی از کارکتر ها قدرت مذاکره و ایجاد معامله دارند که خصوصیت آن ها با حرکاتی مثل دسیسه چینی و قتل در تضاد است. یادگیری یکی از چیز هایی است که در پایان باعث پیشرفت تکنولوژی در ادامه بازی می شود. نکته دیگر این که همه صفت ها مثبت نیستند. برای مثال حکومت کارل دوم 48 روز طول کشید زیرا که انقدر مستی و خوشگذرانی کرد که به مرگ دچار شد، یا شاه رفیل که به خاطر علاقه اش به کبوتر باعث انتشار مریضی در شهر شد و حکومتش منقرض شد.

یکی دیگر از مسائلی که قابل بحث کردن است سبک زندگی است که بازیکن برای کارکتر خود انتخاب می کند. با توجه به خصوصیات و سبک زندگی هر یک از کارکتر ها بازیکن می تواند روی وجهه های مختلف شخصیت تمرکز کند و با بدست آوردن تجربه قابلیت های مختلف را در سه نقشه مهارت متفاوت باز کند. این قابلیت ها می توانند قدرت زیادی در اختیار کارکتر قرار دهند برای مثال از بین بردن همزمان دو سرباز دشمن، تحریک دشمن برای شروع جنگ از این قابلیت ها هستند. بالاتر رفتن در نقشه مهارت ها شخصیت کارکتر را در مسیر همان نقشه شکل می دهد و در گذر زمان این مهارت ها بیشتر به کار می آیند. تغییر امپراطور تقریبا شروعی دوباره به حساب می آید که نه تنها باید سرزمین های از دست رفته را باز پس گرفت بلکه باید اعتماد اطرافیان را جلب کرد، و همچنین شخصیتی جدید را از نو شکل داد.

شاه بیورن کلسون شاید امپراطوری دانمارک و یکی از بهترین ریش های آن زمان را به ارث برده بود اما از نظر شخصیتی در زندگی خود در تضاد قرار داشت. شخصیت مهربان و صبور او در حکومت باید تبدیل به چیزی می شد که با کشتن برخی مردم باید حکومت را سر پا نگه می داشت و مطمئن می شد که پسرش برای پادشاهی بر بریتانیا و دانمارک رائ خواهد آورد. با انجام این کار ها که برخلاف شخصیت واقعی پادشاه است اوضاع تنش زا در بازی ایجاد می شود. در بازی هر بار که کارکتری بر خلاف شخصیت حقیقی خود کاری انجام دهد شرایط تنش در بازی اجرا می شود. انجام برخی رفتار ها باعث پاسخ دادن کارکتر می شود در مورد بیورن برای مثال مست کردن و انزوا رفتار هایی هستند که او در پاسخ به حرکت هایی که مخالف شخصیت اصلی او انجام می شود می دهد. این اعمال باعث کاهش دیپلماسی و اعتماد اطرافیان می شود. هنگامی که تنش بازی به مرحله 3 برسد حرکاتی بسیار شدیدتر از کارکتر سر می زند مانند واگذاری تاج و تخت و یا خودکشی که این عناصر واقعا حس یک بازی نقش آفرینی کامل و واقعی را به بازیکن می دهد.

شورا یا مجلس در پایدار نگه داشتن حکومت و بازنشر فرهنگ و اعتقادات پادشاه نقش بسیار مهمی ایفا می کند. جاسوسان بازی همانند نسخه قبلی بازی لوازم جدیدی دریافت می کنند. جاسوسی در دادگاه ها یا مجالس بزرگان یا حتی شورا ها چه در داخل یا خارج قلمرو بازیکن می تواند اسرار بسیار مهمی را فاش کند که می تواند منجر به پیشگیری از یک فاجعه یا پیشرفت حکومت شود. همچنین بازیکن می تواند با رشوه دادن دادگاه را به نفع خود تمام کند. اطلاعات را می توان از منابع مختلفی مانند باج دادن به زندانیان، یا تحت حمایت قرار دادن افراد در ازای اطلاعات، بدست آورد. بازیکن می تواند با استفاده از تهدید برکناری از مقام، مقامات و بزرگان را بدون اینکه خود گناهکار دیده شود مجبور کند تا افکار مردم را شکل دهند و یا رای آن ها را در زمان رای گیری به نفع بازیکن تغییر دهند. این اعمال می تواند در بسیاری از مواقع نجات دهنده بازیکن از وضعیت های وخیم باشد البته تا زمانی که کسی از این اعمال با خبر نشود.

باور های بالقوه مردم

یکی دیگر از تغییرات جالب توجه بازی Crusader Kings 3 دین و ایمان مردم را هدف گرفته است. تغییر شخصیت افراد مقدار قابل توجهی تقوا می خواهد و این مقدار در مکان های مقدس در جا های مشخصی از نقشه یافت می شود و بازیکن اکنون قدرت این را دارد تا در اعتقادات مردم و انتخاب دین برای آن ها تصمیم گیری کند. یادگیری 3 اصل پایه تا آموزش های جزئی تر دینی این اجازه را به بازیکن می دهد تا بتواند انتخاب جنسیت کودکان را انجام دهد، و انواع ازدواج فامیلی یا خارج از خانواده را مورد قبول قرار دهد و یا حتی از به دنیا آمدن بچه های نامشروع جلوگیری کند یا آن را آزاد بگذارد. با انتخاب هایی که بازیکن انجام دهد ایمان مردم به مسیر های مختلفی کشانده خواهد شد که می تواند افزایش گناه و یا افزایش نیکی ها را به دنبال داشته باشد. یادگیری اصل عرفان و فلسفه این قابلیت را به بازیکن می دهد تا عقاید مردم را اصلاح کند و جدا از دینی که مردم می پرستند برخی اعمال را منع کند. اگر بازیکن از سیستم تک همسری یا جنگ طلبی خسته شده باشد، می تواند افکار و اعتقادات مردم را به سوی چند همسری و صلح طلبی سوق دهد، البته نباید انتظار داشت تا کاتولیک ها مخالفت نکنند و فقط این افکار را بپذیرند. با توجه به اینکه فقط بخش بسیار کوچکی از این قابلیت ها را بازیکن در آموزش های بازی تجربه می کند، بخش عظیمی از بازی باقی مانده است که بازیکن می باید چندین بار بازی را انجام دهد تا تمام بخش ها را تجربه کند و انتخاب های متفاوت انجام دهد تا سرنوشت های مختلف را برای امپراطوری خود ببیند.

اگر چه بازی بسیار روان اجرا می شود اما در حدود سال 1200 بازی چندین بار شروع به بارگیری می کند، و این در حالی است که تنها 200 سال تا پایان بازی باقی مانده است. باز کردن صفحه شجره نامه که البته بسیار هم صفحه سنگین و با جزئیاتی است می تواند تا 1 دقیقه طول بکشد اما هنگام بالا و پایین رفتن در این صفحه بازی روان اجرا می شود و مشکلی پیش نمی آید. هنگام انتخاب امپراطوری ها یا قبایلی که بازیکن می خواهد به آن ها حمله کند افت فریم شدیدی را شاهد خواهد بود و نزدیک تر به پایان بازی هنگام انتخاب دکمه انتصاب وزیران و مشاوران تاخیر زیادی در انجام کار به وجود می آید.

هوش مصنوعی بازی نیز کمی مشکلات فنی دارد مثلا در به کارگیری ارتش های کوچک به جای دور زدن ارتش دشمن و پیوستن به سپاه خودی، به مبارزه و جنگ با سپاه روبروی خود می پردازد. همچنین هوش مصنوعی امکان دارد تا جنگ هایی بیهوده برای استقلال را مانند جنگی که با دسته 700 تایی کشاورزان است را با ارتش اصلی و عظیم بازیکن انجام دهد. موسیقی این بازی بسیار متنوع و زیبا انتخاب شده است اما در بسیاری مواقع موسیقی چنان در صداهای دیگر گم می شود که فقط صدای یک ملودی بسیار ملایم به گوش بازیکن می رسد و لذت کافی از موسیقی متن بازی برده نمی شود. تاریخ وقوع بازی کاملا مشخص است اما بهتر می بود موسیقی بازی نیز بیشتر حس قرون وسطی را برای بازیکن تداعی می کرد.

بازی در Crusader Kings 3 با فتوحاتی آغاز شد که ادامه آن با تصمیمات بازیکن به ده ها داستان متفاوت منجر می شود که با هر کدام از کارکتر ها می توان داستان های مختلف را تجربه کرد. در طول بازی سناریو هایی به وجود می آید که موجب پیشرفت یا پسرفت حکومت می شود، برای مثال واگذاری جزایر انگلیس برای تاسیس پادشاهی دانلا، یا کمک دیگران برای برقراری ارتباط با شاهزادگان ایتالیایی، بزرگان کاتولیک و پاپ ها که در اوایل بازیکن باید سعی کند آن ها را از میان بردارد. با گسترش دین آسترا تا جایی که امکان داشت و قرار دادن وارثانی در سرزمین های بزرگ مثل فرانسه، هلند، بلژیک و آلمان و همچنین کشتن کودکان در جنگ ها صلیبی و ترور کردن افراد دیگر موجب از بین رفتن امپراطوری شد و ادامه این راه و بازسازی همه این شکست ها بر دوش بازیکن و تدبیر های او است. رسیدن به اهداف می تواند بسیار راضی کننده باشند اما پذیرفتن اشتباهات و شکست ها و دیدن دنیا قرون وسطی در بازی Crusader Kings 3 و اینکه چگونه این همه پیشرفت حاصل شده است می تواند بسیار عبرت آمیز باشد.

این بازی در پلتفرم های استیم و ایکس باکس قابل خرید می باشد.

نقاط ضعف و قوت

پتانسیل بسیار بالا برای قسمت داستانی
بهترین تجربه از بازی هایی با استراتژی های بزرگ بدون از دست دادن هیچگونه پیچیدگی
نقشه بسیار پر جزئیات و طراحی سه بعدی کارکتر ها
سبک زندگی های مختلف و سیستم جدید گیم پلی که به تمام توجه بازیکن نیاز دارد
افکت های صوتی که هنگام انتخاب مکان یا زوم کردن روی نقشه حس بسیار خوشایندی به بازیکن القا می کند

موسیقی بسیار آرام و در برخی مواقع غیر قابل شنیدن
مشکلات جزئی در عملکرد بازی در قسمت های آخر بازی
مشکلات جزئی هوش مصنوعی بازی